Editie 1
Zes HOE-vragen, zes antwoorden
Zes HOE-vragen voor corporatiemedewerkers uitgelicht. Van: ‘Hoe leer je van elkaars veranderkracht?’ tot: ‘Hoe is het om in de schoenen van een huurder te staan?’ Opdat we ons blijven ontwikkelen. ‘Morgen hebben we immers betere antwoorden nodig dan vandaag’, stelt Marnix Norder, voorzitter van Aedes. ‘Want de wereld verandert in rap tempo en heeft hoge verwachtingen van ons. Dan is die HOE-vraag essentieel.’
Hoe leer je van elkaars veranderkracht?
‘Een goede verleider is een goede verliezer’
Onze samenleving verandert snel en disruptief. Dat vraagt om lenige organisaties met zelfstandige medewerkers en nieuwe vormen van aansturing. Hoe pak je dat aan? Dat vroeg Tineke Booi van Orka Advies aan tien corporatiebestuurders. Resultaat: tien heel verschillende, inspirerende praktijkverhalen. Een sneak preview.
Waarom zou je als corporatiedirecteur iets willen veranderen?
Tineke: ‘Nieuwe wetgeving, de economische crisis, de markt, nieuwe techniek, bevolkingskrimp: er zijn legio aanleidingen. Belangrijk is om van tevoren goed te bepalen wat je met je verandering wilt bereiken.’
Hoe zien die verandertrajecten eruit?
‘Heel divers. Meerjarige transformaties, technische innovaties, reorganisaties met een duidelijke bedoeling, zonder en met hulp van externen, van onderaf of van bovenaf opgelegd. Er leiden meerdere wegen naar Rome. Een gedeeld advies is er wel: zorg voor een helder verhaal dat steeds terugkeert.’
‘Denk ook na over de rol van je toezichthouders en ondernemingsraad’
Wat is goed leiderschap in tijden van verandering?
‘Geïnterviewde directeuren zijn allemaal leiders, geen managers. Leiders hebben een idee, een droom, een gedreven verhaal dat ze enthousiast uitdragen. Ze denken zelf na, laten zich niet weerhouden door regels. Ze zijn creatief, geduldig en luisteren goed. Het zijn ook goede verliezers. ‘Lukt het niet? Dan doen we het anders’.’
Met wie verander je?
‘Verandering is meestal gericht op de eigen organisatie en medewerkers. Ik miste in de gesprekken de huurdersorganisaties, de ondernemingsraad en de raad van commissarissen. Ik vind dat je ook opnieuw moet nadenken over de rollen van de toezichthouders. Hoe houd je bijvoorbeeld toezicht in een netwerkorganisatie? Een issue om goed te bespreken.’
De interviews van Tineke Booi en Henk Jan Witteveen maken onderdeel uit van de Vernieuwingsagenda. Vanaf augustus komen ze één voor één online op www.aedes.nl.
Hoe helpt scrum jou flexibel en wendbaar te werken? Hoe bouw je in vijf kwartier een stad?
Scrum: niet lullen maar poetsen
Scrummen: iedereen heeft het er over. De filosofie van scrum is dat je op basis van korte instructies meteen aan de slag gaat, en snel terugkoppelt om weer nieuwe richting op te halen. Een methode van niet lullen maar poetsen. Aan deelnemers van de Corporatiedag 2019 de opdracht om in vijf kwartier een stad van de toekomst te bouwen met scrum. Een impressie.
Hoe is het om in de schoenen van een huurder te staan?
Game geeft inzicht in leefwereld van ‘sleper’
Met een game wil KWH corporatiemedewerkers meer bewustmaken van de leefwereld van huurders. De eerste ervaringen zijn positief.
Ontmoet mevrouw Wienkens. Ze is 43 jaar en woont met haar twee meervoudig lichamelijk gehandicapte kinderen in een corporatiewoning in Zuid-Limburg. Voor de eerste van de maand moet ze haar huur betalen. Dat lukt nooit. Elke maand, rond de vijftiende, krijgt ze dus een aanmaning van de corporatie. Als ze niet binnen twee weken haar huur betaalt komt er een deurwaarder langs of volgt er een rechtsgang. Een ‘sleper’, heet dat in corporatiejargon.
Wanhopig
Elke 23ste van de maand krijgt mevrouw Wienkens haar uitkering. Dan gaat ze ervoor zitten om alle rekeningen te betalen. En dat komt ze ook die maandelijkse brief van de corporatie tegen. ‘Ik voel me dan steeds een wanbetaler terwijl ik geen cent schuld heb’, verklaart ze tijdens een luisterpanel, een middel waar KWH kwalitatieve informatie mee ophaalt.
‘Je hebt de context nodig om de huurder te begrijpen’
Context nodig
Met een game wil KWH laten zien waar de leefwereld van de huurder en de systeemwereld van de corporaties botsen. En waar maatwerk nodig is. ‘We hebben heel veel informatie over huurders in de vorm van big data, maar je hebt de context nodig om die informatie te begrijpen’, zegt Sven Turnhout, directeur-bestuurder van KWH.
Ruimte voor maatwerk
Tijdens de game worden de spelers uitgedaagd om beleid tegen ‘slepers’ uit te werken in regels: van het inzetten op automatische incasso tot hulp via een budgetcoach. Daarna volgt een confrontatie met mevrouw Wienkens zelf. Hoeveel ruimte is er dan voor maatwerk?
De eerste test van de game is inmiddels achter de rug en is met enthousiastme ontvangen. ‘Je kunt iets vertellen, maar als je iets ervaart, dan beklijft het beter’, aldus Turnhout. KWH gaat de game verder ontwikkelen.
Hoe kan waterstof ingezet worden bij de energietransitie?
Experiment om trots op te wekken
Nieuw is waterstof als energiebron zeker niet. Toch weten we nog niet goed welke rol het element in de energietransitie kan spelen. Tijd voor een experiment.
Tot in de jaren 60 is waterstof als stadsgas in Nederland gebruikt. Sterker, dat gebeurt in Japan nog steeds. Je kunt waterstof gemakkelijk transporteren. Én het is eenvoudig te maken als je een overschot aan duurzame energie hebt. Door daarmee water (H2O) te elektrolyseren, scheid je de waterstof (H) van de zuurstof (O). De waterstof sla je vervolgens in containers op om later weer om te zetten in stroom.
Experiment in Rozenburg
Duurzame energie, opgewekt door wind of zon, kun je zo op twee, nee zelfs op drie manieren gebruiken. 1: direct. 2: opgeslagen in een batterij voor de korte termijn – ‘s avonds bijvoorbeeld. 3: als je er waterstof van maakt voor de lange termijn – ’s zomers opwekken, ’s winters de kachel stoken. Met die laatste toepassing zijn ze in Rozenburg gaan experimenteren.
Minder betrokken
Door efficiency- en duurzaamheidsmaatregelen in de omringende haven loopt de werkgelegenheid in Rozenburg terug. Inwoners voelen zich minder bij het dorp betrokken. Terwijl ze nog dagelijks en met weemoed getuige zijn van diezelfde havenactiviteiten. Dat maakt duurzaamheid zowel een vijand als een vriend.
Leef- en betaalbaar
Dat is een van de redenen dat de Rozenburgse corporatie Ressort Wonen graag meedoet aan duurzaamheidsinitiatieven. Zoals het aansluiten van 24 woningen op waterstof. Daarvoor worden branders en cv-ketels aangepast: betaalbaar, want gefinancierd door netbeheerder Stedin. De corporatie hoopt met het project bovendien enthousiasme en hernieuwde trots op te wekken bij de bewoners.
Geschikt voor waterstof
Inmiddels is de bestaande aardgasleiding geschikt gebleken voor 100 procent waterstof. Een belangrijke stap op weg naar het nieuwe verwarmen van het Rozenburgse woningcomplex. Frans Desloover van Ressort Wonen praat andere woningcorporaties er graag over bij.
Hoe blijf je langer thuis wonen in een brandveilige omgeving?
Waaier aan preventieve maatregelen
Huurders worden graag oud in hun huidige woning. Maar de regelgeving en de corporatiewoningen zijn niet altijd ingesteld op de doelgroep ouderen. Wel kunnen huurders én corporaties preventieve maatregelen treffen. Weten wat er zoal mogelijk is? Bekijk dan deze video.
Hoe kom je tot een wendbare organisatie?
‘Veranderen is nooit klaar’
Begin gewoon, schenk medewerkers vertrouwen, blijf creatief, hou vol! Wie een wendbare organisatie wil moet daar de tijd voor nemen. HR-adviseur Anita Deurloo en teamleider Ingrid Kuperus nemen je mee in de reorganisatie van de Deventer woningcorporatie Rentree.
Voordat Rentree (nu 38 medewerkers) kon bouwen aan een nieuwe organisatie met nieuwe werkwijzen moesten er een paar harde noten worden gekraakt. Taken werden samengevoegd tot bredere functies, waardoor het onvermijdelijk was om afscheid te nemen van sommige medewerkers. Niet leuk, wel nodig. Na die slag kon het opbouwen beginnen. Hoe?
1. Nieuw kantoor
Er is gekozen voor een flexibel kantoorconcept. Dat ondersteunt de wens om ontmoeting tussen collega’s makkelijker te maken. Opvallend is de open ontvangstruimte voor bezoekers, zonder balie, wel met vriendelijke handdruk.
2. Eigenaarschap
De zelf taxerende medewerker staat centraal. Medewerkers nemen veel meer zelf beslissingen. Knelpunten en oplossingen komen aan bod in het Advies Overleg met collega’s. Eigenaarschap betekent voor de leiding: onvoorwaardelijk vertrouwen geven, en budget.
3. Talentenscan
Alle medewerkers hebben een talentenscan en coachgesprek gehad. Hierdoor is veel duidelijker geworden hoe zij hun talenten beter kunnen inzetten voor de organisatie. Iedereen is zelf verantwoordelijk voor zijn eigen ontwikkeling.
Zelf ook aan een wendbare organisatie toe? Dit zijn de tips van Ingrid en Anita:
- Begin niet aan een grote verandering als de basis niet op orde is.
- Laat mensen vanaf het begin meedenken; blijf daarbij creatieve werkvormen verzinnen.
- Je ontvangt altijd weerstand, investeer in de groep die wél enthousiast is.
- Neem de tijd. Grote veranderprocessen duren minstens vier, vijf jaar.
- Stel je doel vast en begin gewoon. Werkt iets niet? Stuur dan bij.
Lees ook editie 2
Nog meer de HOE bij de horens vatten? Bekijk dan editie 2 van ‘Zes HOE-vragen, zes antwoorden’. Met daarin:
- Hoe gebruik je data voor leefbaarheid?
- Hoe ga je aan de slag met een beheercoöperatie?
- Hoe kun je met beeldkwaliteit sturen op schoon, heel en veilig?
- Hoe kom je tot slimme woningtransformatie?
- Hoe maak je een administratie flitsend, snel en effectief?
- Hoe helpt LEGO Serious Play jou in je werk?
De tweede editie gaat online over:
