Aan tafel over ruimte voor experiment

Veel discussie over het huidige klimaat voor jonge kunstenaars is er niet nodig om te concluderen dat er in Leiden nog van alles ontbreekt. Er zijn te weinig broedplaatsen, het aantal presentatiemogelijkheden is onder de maat en het is allemaal ‘net niet spannend’ genoeg. Met als grote risico dat talent de wijk naar elders neemt, en er een verschraling optreedt van het kunst- en cultuuraanbod. ‘Wat wij nu maken wordt later erfgoed. Als er geen openbare ruimte wordt gecreëerd voor experiment kunnen er ook geen nieuwe dingen ontstaan’, is kort samengevat de alarmerende boodschap. Met alle gevolgen van dien.

Voedingsbodem
Sinds de Burgertop L750 denkt een groeiende groep jonge makers na over hoe het anders kan, of eigenlijk: anders moet. In een manifest in wording, met als werktitel ‘Meer ruimte voor experiment’, ontwikkelen zij een gedachtengoed voor de lange termijn, in de hoop dat deze gedragen wordt door jonge makers in de stad. Dat moet een voedingsbodem worden van waaruit allerlei nieuwe initiatieven kunnen ontstaan. Centraal daarin staat de roep om ‘een actief, volwassen en consequent broedplaatsenbeleid waardoor kunstenaars, makers en inwoners meer ruimte krijgen en creëren voor experiment, productie en product’. Met ingrediënten als ‘structureel betaalbare ruimtes’, ‘meer samenwerking met gevestigde partners’ en ‘een stad die bereid is te investeren in talentontwikkeling’, vervat in een helder ‘kunstenaarsbeleid en beleid voor kunst in de openbare ruimte’.

Zoektocht
De conceptversie die er nu ligt, komt al behoorlijk goed in de richting van wat de jonge makers beogen. Maar heeft hij wel de juiste toon? Gaat het in het manifest wellicht nog te veel over wat er allemaal mis is, in plaats van waar we naartoe willen? Wordt er te veel eenzijdig en afwachtend naar de gemeente gekeken? Trekken we de oplossing van het probleem wel genoeg naar ons toe? Moet het misschien eenvoudiger? Is het wel concreet genoeg? En hoe voorkomen we dat dit een projectplan wordt? Of moeten we allebei doen: een manifest ontwikkelen, met daaraan gekoppeld een addendum met concrete uitwerkingen? Die zoektocht gaat de komende tijd nog verder.

Massa maken
Daar bovenop is bovendien de vraag wat zo’n manifest dan kan betekenen. Is het voldoende om de wensen van de jonge makers voor het voetlicht te brengen? Of is er meer nodig? Sowieso heeft het zin om ‘massa’ te maken, om zichtbaar te maken wie die makers nu eigenlijk zijn, om hoeveel mensen het eigenlijk gaat. Wellicht kracht bijgezet met een fysiek manifest, een dag waarop jonge makers zichzelf presenteren en laten zien wat zij te bieden hebben en wat zij nodig hebben.

Aanbod in kaart
Tegelijkertijd is nu vaak niet helder wat er allemaal wél is in de stad. Wat zijn bijvoorbeeld die plekken waar we het van moeten hebben? Welke broedplaatsen hebben we? Waar liggen nog mogelijkheden? In leegstaande kantoren, scholen, kerken wellicht? Maar ook: wat is nu eigenlijk het overall aanbod van kunst en cultuur in Leiden? Waarom is dat niet ergens overzichtelijk te vinden? Hoe brengen we dat aanbod in kaart? En hoe kunnen jonge makers daar dan van profiteren?

Gezamenlijk verhaal
Duidelijk is dat de noodzaak voor een volgende stap breed gevoeld wordt. En er is ook veel energie bij jonge makers om die stappen te zetten. Een WhatsApp-groep om volgende stappen te delen is een mooi begin. En vaker bij elkaar zitten en kennis delen, ook daar is veel behoefte aan. Met uiteindelijk als hoger doel om samen tot een gezamenlijk verhaal te komen waarin jonge makers hun behoeften kunnen uitstralen. Dat is hard nodig om uiteindelijk de noodzakelijke omslag te kunnen maken.