‘Maak de school voor het kind geschikt’
Artikel 24 van het VN-gedrag Handicap is duidelijk: zorg voor inclusief onderwijs op alle niveaus. “Toch is de Wet passend onderwijs nog niet in overeenstemming met dit VN-verdrag”, aldus Dick Houtzager, collegelid College voor de Rechten van de Mens. “Dus daar moeten we een brede dialoog over voeren.”
De Wet passend onderwijs gaat uit van een passende plek voor alle leerlingen. Het is de plicht van een school om aanpassingen te verrichten en te onderzoeken wat een leerling nodig heeft. Regulier waar dat kan, speciaal als het moet. Houtzager: “Er is altijd een spanningsveld tussen de twee verplichtingen die je als school hebt: zorgen voor inclusief onderwijs en je eigen grens bewaken.” Daarover moeten we volgens hem met elkaar in gesprek. Hoe maken we de beweging naar inclusiever onderwijs? Houtzager: “Maatwerk en goede regelgeving zijn essentieel, daar ligt een taak voor de overheid.”
Omzien naar elkaar
Met alleen een juridische benadering kom je er niet. Hoe moeten professionals ‘inclusief onderwijs’ uitvoeren? Harry Toebes is directeur van twee protestant-christelijke Jenaplanscholen. Omzien naar elkaar en sociale rechtvaardigheid zitten bij zijn organisatie in het DNA. “Ons uitgangspunt is om de school voor het kind geschikt te maken. Wij vinden ‘gewone’ kinderen speciaal, zoals we speciale kinderen gewoon vinden.” Tussen de ‘gewone’ kinderen zitten dus kinderen met de ziekte van Duchenne, een meisje met het Downsyndroom en een jongen in een rolstoel. Toebes: “Om dat voor elkaar te krijgen, heb je elkaar als school, zorg en ouders heel hard nodig.”
Belang van het kind
Is iedereen welkom? “Er zit een grens aan wat we aankunnen”, legt Toebes uit. “Daarom hanteren we drie criteria: Wat heeft een kind nodig om zich hier succesvol te ontwikkelen? Kan een groep het aan?’ ‘En: wat mag ik vragen van de leerkracht?” Soms is het in het belang van het kind beter om door te verwijzen naar het speciaal onderwijs, meent Toebes. “We gaan niet experimenteren met kinderen.”
Een laatste advies van deze bevlogen schooldirecteur: “Elke school krijgt van het swv hetzelfde bedrag voor de ondersteuning van een leerling. Maar de ene school heeft het harder nodig dan de andere. Kijk daar eens naar?”
Meer informatie:
Scholen die bezig zijn met inclusief onderwijs: www.in1school.nl
Marinda van Deijn, De Kleine Prins:
‘Geef je grenzen aan’
“Het inclusieve onderwijs als ideaal is in Nederland nog best ver weg, merk ik. Natuurlijk is het ook lastig om voor elk kind een plek te creëren, maar we kunnen leren van de succesverhalen. Wat werkt er en waarom lukt het daar, op die school, wel? Daarbij is het dus niet erg om als school ook je grenzen aan te geven. ‘Dit is een te zware belasting voor de andere kinderen en de leerkrachten; deze leerling kunnen we niet aannemen’.”
