7 x Inspiratie
Nederland vitaler en gezonder maken, die noodzaak zien we allemaal. Maar het blijft altijd goed om daar zo nu en dan wat nieuwe, extra argumenten voor te verzinnen. Al is het maar om een onwillige achterban in beweging te krijgen. Dan kan het helpen om eens vanuit een andere invalshoek naar de maatschappelijke opgave te kijken. Van rijksbouwmeester Floris Alkemade tot voormalig topsporter Esther Vergeer en oud- CEO van Ahold Delhaize Dick Boer; zeven originele gezichtspunten ter inspiratie.
Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie:
‘Met 20 minuten beweging per dag investeer je in de toekomst’
‘
’
Bij kinderen die elke dag twintig minuten bewegen, ontwikkelen de hersenen zich beter. Scholen investeren dus in de toekomst wanneer zij leerlingen daarbij helpen, zo weet neuropsycholoog Erik Scherder uit diverse onderzoeken.
Witte stof
“Tot je dertigste groeien de verbindingen in je hersenen door, ook wel de witte stof genoemd. In de pubertijd gaat de meeste witte stof naar de prefrontale cortex, die invloed heeft op cognitieve en emotionele functies. Wil je de jeugd beschermen, dan moet je zorgen voor ontwikkeling van die prefrontale cortex.”
Gymnastieklessen
“Dat gebeurt al als zij twintig minuten per dag bewegen. Daarmee kan het brein zich complex ontwikkelen, zijn kinderen vier à vijf jaar langer beschermd tegen ziekten – niet morgen, maar over veertig jaar. Je investeert daarmee dus in de verre toekomst. Met een groep artsen pleit ik daarom voor terugkeer van de gymnastieklessen op school.”
Fietsen
“Uit een andere studie blijkt dat kinderen met overgewicht al gewicht verliezen als zij twee keer per week een extra uur gymmen. Ook neemt het aantal cognitieve functies dan toe. En de insula, die je laat voelen welke signalen je lichaam afgeeft, groeit. Een ander onderzoek laat zien dat bij beweging de hersenactiviteit in rust omlaag gaat en bij executieve functies toeneemt. Daaruit blijkt ook dat kinderen die moeite hebben met leren, al veel baat hebben als zij twintig minuten per dag fietsen. Fantastisch toch?”
“De mensen hier willen tot actie overgaan. Overgewicht eruit. Meer bewegen. Gezondere voeding. Wij willen graag gymnastiekonderwijs: minimaal 2 uur per week. En bewegen door de dag heen, twee keer 20 minuten bijvoorbeeld.”
BNR, 8 maart 2019, vanaf 18.05.00, 10 minuten.
Erben Wennemars, Aanjager NL2025 - Ambassadeur JOGG
'Iemand die fit is heeft meer energie en een gelukkiger leven. Dat gun ik iedereen'
Liesbeth van Rossum, Aanjager NL2025 - Hoogleraar Erasmus MC
'We moeten veel meer aan preventie doen'
Floris Alkemade, rijksbouwmeester:
‘Geld is zelden het probleem’
‘
’
Wil jij inwoners in jouw gemeente stimuleren om vitaler te worden? Schakel dan ook eens de ontwerpkracht van architecten in. Dat adviseert rijksbouwmeester Floris Alkemade.
Buitenwereld aantrekkelijker
Vanuit zijn functie adviseert Alkemade gevraagd en ongevraagd over de architectuur en de stedelijke omgeving van het rijksvastgoed. Daarbij bestudeert hij ook hoe onze steden in elkaar zitten: de inrichting van de openbare ruimte, straten, de manier waarop schoolpleinen functioneren.
Hoe kunnen we die ‘buitenwereld’ aantrekkelijker maken? Dat is waar Alkemade veel over nadenkt. En op dat gebied valt nog veel te verbeteren, vindt de rijksbouwmeester. “Neem straten. Die zijn nu vaak zo ingericht dat parkeren er prioriteit krijgt boven spelen. Kinderen krijgen dan de boodschap: ‘Je hebt hier niets te zoeken’. Daar moeten we vanaf.”
Buurthuiskamers
Het kan immers ook anders. Neem ‘Who cares’, een door de rijksbouwmeester uitgeschreven prijsvraag voor nieuwe vormen van wonen en zorg in de gemeenten Almere, Groningen, Rotterdam en Sittard-Geleen. “Bij de inzendingen zat bijvoorbeeld een voorstel om in een Groningse wijk buurthuiskamers in te richten met een openbaar toilet, aan elkaar geknoopt met routes waar fietsers en voetgangers voorrang hebben op snelverkeer.”
Ontwerpend onderzoek
De ontwerpkracht van architecten kan gemeenten ondersteunen in hun pogingen om hun inwoners vitaler te maken. “Dat begint met het scherp formuleren van de vraag. Zet deze vervolgens uit als ontwerpend onderzoek. Dat kost je niets. En daarmee zie je wat er mogelijk is. Zodra je een verlangen opwekt is er namelijk ineens veel meer mogelijk dan je zou denken. Geld is dan nog zelden het probleem.”
Esther Vergeer, Aanjager NL2025 - Voormalig topsporter
'Een rookvrije generatie, daar word ik enthousiast van'
Dick Boer, aanjager NL2025 - voormalig CEO Ahold Delhaize:
'Gezond leven gaat ook over ontspanning en inspanning'
Noor Rikkers, vicevoorzitter Taskforce Rookvrije Start:
‘Geef de baby’s die jaarlijks overlijden door roken, een leven’
‘
’
Verbied roken, stelt Noor Rikkers, kinderarts aan het LUMC en vicevoorzitter van de Taskforce Rookvrije Start. Op een kwetsbare leeftijd komen kinderen met sigarettenrook in contact en een aantal toekomstige moeders rookt door tijdens de zwangerschap, met jaarlijks zestig doodgeboren baby’s tot gevolg.
Vrije keuze?
“Dit jaar overlijden er in Nederland zestig baby’s doordat hun moeder rookt tijdens de zwangerschap. Als we een nieuw product in de schappen zouden leggen met zulke effecten als roken, zouden er grote krantenkoppen over verschijnen en zou het product meteen verboden worden. Bij sigaretten wordt echter gesproken van ‘vrije keuze’. Maar iemand die aan roken verslaafd is, heeft die niet. Juist in de puberteit komen kinderen in contact met roken. Dat is niet de periode waarin de meest verstandige keuzen worden gemaakt. Een kwart van de mensen in kwetsbare groepen rookt.”
Taskforce
“Vanuit het ministerie van VWS is de Taskforce Rookvrije Start opgericht, met Clasien van der Houwen als voorzitter. Hierbij zijn gynaecologen, huisartsen, verloskundigen, neonatologen, kinderartsen, kraamverzorgenden, jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen, verslavingsartsen en stoppen-met-roken-coaches aangesloten. Als taskforce hebben we bereikt dat alle beroepsgroepen een duidelijk standpunt tegen roken hebben ingenomen en dat ook op hun website hebben gezet. Ook hebben we modules voor e-learning ontwikkeld, doen we inhoudelijke voordrachten en geven we interviews.”
Nieuw leven
“Doel is nu te kijken hoe we onze werkwijze lokaal kunnen uitrollen. Door lokale ambassadeurs in te zetten bijvoorbeeld, zodat anderen ervan kunnen leren en zorgprofessionals denken: ‘Wij hebben nog niks voor zwangere vrouwen, we lopen achter. De hoogste tijd dat we daar iets aan gaan doen.’ Mijn drijfveer is dat die zestig baby’s die nu onnodig overlijden een leven krijgen.”
