Innoveren en kwalificeren in het MKB (Zuid-Limburg)

Dit is de MKB-deal

Om het mkb in Zuid-Limburg toekomstbestendig te maken, is het belangrijk om de toegevoegde waarde van het mkb voor de regionale economie te versterken. Versterking én borging van de innovatiekracht en capaciteit van het Zuid-Limburgse mkb is de strategie en het middel om dit doel te bereiken.

De Zuid-Limburgse MKB-deal is een Triple Helix-samenwerking, die wordt gefaciliteerd door de Economische Samenwerking Zuid-Limburg (ESZL). De deal omvat een programma dat bestaat uit drie lijnen: ‘Leren Innoveren’, ‘Arbeidsmarkt & Digitalisering’ en ‘De Weg Kwijt’.

Bij ‘Leren Innoveren’ ligt de focus op het bouwen van een MKB-innovatiecommunity met ambitieuze mkb’ers, kennisinstellingen, innovators en financiers. Het doel is om te komen tot een ‘MKB Innovatie assessmenttool’ en een ‘MKB Innovatie kennislab’.

Bij ‘Arbeidsmarkt & Digitalisering’ gaat het om het ontwikkelen en uitvoeren van een nieuw leer/ontwikkel- en kwalificatietraject voor gekwalificeerde vakkrachten in de productie en montage. Dit wordt samen met een collectief van business communities en groepen bedrijven uitgevoerd in de drie gewesten van Zuid-Limburg.

‘De Weg Kwijt’ beoogt het dienstverleningsaanbod voor het brede mkb zo toegankelijk mogelijk te maken. Met als doel te komen tot een open en laagdrempelige ondersteuningsstructuur voor het brede mkb, een die aansluit bij de opgaven en uitdagingen van ondernemers.

‘We kunnen veel, maar komen soms net iets tekort’

Aan het woord: Dorothé van den Bosch (l), programmamanager MKB & Innovatie bij Economische Samenwerking Zuid-Limburg (ESZL) en Lou Fredrix (r), TRIGOS Support en programmamanager bij de SIM LeerWerkFabriek.

'Digitalisering in de volle breedte is een onderwerp dat bij veel mkb-ondernemingen om aandacht vraagt.'

Wat is er nodig om het regionale mkb in Zuid-Limburg te versterken? Meer innovatiekracht en –capaciteit is het voor de hand liggende antwoord. De Zuid-Limburgse MKB-deal gaat daar mee aan de slag.

Dorothé van den Bosch: “Binnen ESZL zijn wij altijd op zoek naar kansen op groei van het regionale mkb. Waar dat mogelijk is, gaan we verbindingen aan met provinciale programma’s, maar ook met landelijke en Europese. Het MKB-Actieplan van staatssecretaris Mona Keijzer is daar een voorbeeld van. Toen de MKB-deals op ons netvlies kwamen, besloten we meteen om aan te haken. Met als uitgangspunt: als we onze innovatiekracht kunnen versterken zijn er wel degelijk kansen op behoud en eventueel groei.”

De urgentie om de innovatiekracht te versterken wordt in Zuid-Limburg breed gedeeld.

Dorothé Van den Bosch: “Binnen een week tijd hadden we een enorme groep ‘meedenkers’ aan tafel, om te onderzoeken of we tot een Limburgse MKB-deal konden komen. Dat zegt genoeg. Er waren meedenkers vanuit de overheid, het bedrijfsleven, het onderwijs, maar ook intermediairs en allerlei andere belanghebbenden schoven aan. We zijn lekker ouderwets met geeltjes aan de slag gegaan. Met als centrale vraag: waar loop jij tegenaan? Die bijeenkomst heeft enorm veel energie losgemaakt. Digitalisering in de volle breedte is een onderwerp dat bij veel mkb-ondernemingen om aandacht vraagt. Maar ook innovatie en vernieuwing, omdat de markt hen daartoe dwingt. ‘We kunnen veel, maar we komen soms iets tekort’, was na afloop van die eerste bijeenkomst de conclusie.”

Drie thema’s vragen komende tijd om verdere uitdieping via de Zuid-Limburgse MKB-deal.

Van den Bosch: “Bij het thema ‘Leren Innoveren’ richten we ons op het bouwen van een MKB-innovatiecommunity. Deelnemers gaan een actief netwerk ontwikkelen met andere ambitieuze mkb’ers, kennisinstellingen, innovators en financiers. Binnen dit thema gaan we ook werken aan een ‘MKB Innovatie assessment tool’ en een ‘MKB Innovatie kennislab’.”

'We gaan voor een duurzame inzetbaarheid van het menselijk kapitaal. En voor gezamenlijkheid. Want we moeten het met en ook voor elkaar blijven doen.'

Fredrix: “Bij het thema Arbeidsmarkt & Digitalisering richten we ons op het ontwikkelen en uitvoeren van een nieuw leer/ontwikkel- en kwalificatietraject voor vakkrachten in de productie en montage. Waarbij er ook veel aandacht is voor automatisering en digitalisering. Daar gaan we vanaf september mee starten, samen met de landelijke technisch opleider Technicom, de SIM LeerWerkFabriek , business communities en andere collectieven van bedrijven in drie gewesten van Zuid-Limburg: Parkstad, de Westelijke Mijnstreek en Maastricht-Heuvelland en omgeving. Het regionale onderwijs nodigen wij uit om deze ontwikkeling te volgen, en straks waar mogelijk ook te faciliteren binnen een regulier onderwijstraject.”

Van den Bosch: “Bij het derde thema, ‘De Weg Kwijt’, focussen we op het zo transparant mogelijk maken van het dienstverleningsaanbod voor het brede mkb. Doel is een open en laagdrempelige ondersteuningsstructuur die aansluit bij de opgaven en uitdagingen van ondernemers. Want nu is dat vaak nog niet het geval. Aan de aanbodzijde zitten instellingen en instituties die vrij log zijn en soms op een onhandige manier in elkaar zitten, vanwege de opdracht die zij ooit hebben meegekregen. Maar doen zij ook wat ondernemers echt nodig hebben? Daar gaan we mee aan de slag. Maar dat heb je niet zomaar veranderd.”

Het project ‘Arbeidsmarkt & Digitalisering staat al in de startblokken.

Fredrix: “ Nogal wat productie- en montagebedrijven die hooggespecialiseerd zijn en in nichemarkten opereren, hebben onvoldoende gekwalificeerde productievakkrachten beschikbaar. Een bijkomende uitdaging is de voortgaande automatisering en digitalisering binnen hun productie- en werkprocessen. Daarom is er een Leer – Ontwikkel & Kwalificatietraject ‘Productie/montage Vakkracht MKB Zuid Limburg’ ontwikkeld. De duale opleiding staat open voor zij-instromers en voor personen die al werkzaam zijn in het mkb. De opleiding op mbo-2 niveau duurt een jaar en opdrachten worden uitgevoerd op de werkplek. De begeleiding is in handen van ervaren vakdocenten en trainers uit het bedrijfsleven. Naast noodzakelijke vaktechnische competenties en skills, zetten we ook in op het aanleren van 21-eeuwse vaardigheden, waaronder ict-basisvaardigheden, informatievaardigheden en computational thinking. Planning is om in september met twee groepen van twaalf deelnemers van start te gaan.”

Uiteindelijk is de verwachting dat de MKB-deal de ontwikkelingen in Zuid-Limburg in een stroomversnelling brengt en bedrijven aanknopingspunten biedt om zelf aan de slag te gaan.

Van den Bosch: “Deze impuls heeft nu al als trigger gefungeerd om met elkaar kaders vast te stellen, met een kop en een staart. Kaders en uitgangspunten waarbinnen we met elkaar aan de slag gaan. Ook maakt het additionele gelden los. Ik verwacht dat over een jaar de eerste leertrajecten lopen. Maar ook dat we een innovatiekennislab hebben opgetuigd waar goede voorbeelden gedeeld worden en dat we een ondersteuningsaanbod hebben dat past bij wat mkb-ondernemers nodig hebben. Als we dat over een jaar bereikt hebben, dan zijn we goed op weg.”

Fredrix: “De MKB-deal maakt het aantrekkelijk om met elkaar aan de slag te gaan. Samen investeren waarbij de cofinanciering vanuit het Rijk een extra stimulans vormt. Ik zie deze deal heel nadrukkelijk als een middel en niet als doel. Om zo onze productiebedrijven te ondersteunen in hun bedrijfsvoering en hun productiviteit op een hoger niveau te brengen. Daarbij gaan we voor een duurzame inzetbaarheid van het menselijk kapitaal. En voor gezamenlijkheid. Want we moeten het met en ook voor elkaar blijven doen.”

Over de deal

‘Toegevoegde waarde verstevigen’

“Met 38.000 bedrijven en ongeveer 60 procent van de totale regionale omzet, is het mkb ontzettend belangrijk voor de Zuid-Limburgse economie. Dat moet ook in de toekomst zo blijven. Met deze deal kunnen we het mkb en zijn toegevoegde waarde voor onze economie verder verstevigen.”
Vivianne Heijnen, wethouder Economie, (EU)regionalisering, Wonen en Sociale Innovatie van gemeente Maastricht

‘Mkb is onmisbare schakel’

“Goed om te zien dat er binnen deze MKB-deal ook veel aandacht is voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt met als thema Arbeidsmarkt & Digitalisering. Dat is voor de Arbeidsmarktregio Zuid-Limburg een voornaam speerpunt. Hiervoor is het mkb een onmisbare schakel."
Martin de Beer, wethouder Economie, Arbeidsmarkt, Participatie en Sport van gemeente Heerlen

‘Samenwerking overheid en bedrijfsleven’

“Belangrijk bij deze MKB-deal is de samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven. Mooi is dat ondernemers zelf de thema’s hebben geagendeerd. Thema’s die voor hen prioriteit hebben en die zij met alle andere partijen willen aanpakken.”
Pieter Meekels, wethouder Stedelijke ontwikkeling, Vastgoed, Economische Zaken, Beroepsonderwijs en Arbeidsmarkt van gemeente Sittard-Geleen