MKB-Skillsbooster
(Friesland)

Skillsbooster gaat Fries mkb weer laten swingen

Aan het woord: Henk Lukken, kwartiermaker van de 'MKB-Skillsbooster' en Carlo Segers, voorzitter van het College van Bestuur van het Friesland College en tevens lid van de opdrachtgeversgroep van de 'MKB-Skillsbooster'.

De Stichting Innovatiepact Fryslân gaat een skillsbooster voor ondernemers organiseren. Met een digitale scan die per ondernemer een beeld geeft op vijf thema's: Businessmodelling, Innovatie, Digitalisering, Human Capital en Financiering. In aansluiting daarop komen er programma's voor ondernemers om hun skillsgaps te dichten.

Carlo Segers: "De provincie Friesland heeft te maken met een demografische krimp van de beroepsbevolking. Het mkb is de grootste werkgever van Friesland. Hoe zorg je er dan voor dat het Friese bedrijfsleven toekomstbestendig en innovatief blijft? Uit onderzoek van het IPF blijkt dat er in het huidige technieklandschap van Friesland meer dan zestig initiatieven zijn tussen ondernemers, onderwijs en overheid (publiek-privaat) voor groei van het aantal technische vakmensen en technische innovatie in Friesland. Maar vaak hebben ze elk hun eigen structuur, zijn ze niet aan elkaar gekoppeld en is er weinig verbinding tussen de initiatieven. Daarom heeft het IPF een 'Manifest' ontwikkeld, 'Voor slimme handen & knappe koppen'. Met een strategische doe-agenda."

Henk Lukken: "Wat zien we gebeuren, wat willen we dat er in de toekomst gebeurt en met wie willen we dat realiseren? Die vraag hebben we ons gesteld. In het Manifest worden, als resultante daarvan, vijf belangrijke thema's en 18 concrete doelstellingen voor de technieksector benoemd. Net toen we deze gedefinieerd hadden, kwam de uitnodiging voor een 'MKB-deal' voorbij. Het was niet meer dan logisch om daarvan gebruik te maken. Immers: er lag al een stevige basis, er was commitment van alle relevante partijen en niemand twijfelt aan de urgentie."

'We bouwen het programma's volledig op vanuit de vraagarticulatie.'

Dat heeft geleid tot de 'MKB-Skillsbooster'. Idee is om - met het MKB-actieplan van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat als onderlegger -- in nauwe samenspraak met het Fries Techniek Ecosysteem een 'skills-paspoort' voor ondernemers te ontwikkelen.

Segers: "Er is wereldwijd al langer een ontwikkeling gaande richting een skills-based arbeidsmarkt, waar werknemers vrij kunnen reizen met een (internationaal) skills-paspoort. Maar hoe zit het eigenlijk met werkgevers? Hebben zij wel de skills in huis om goed te acteren in deze snel veranderende wereld? Wij gaan een digitale scan ontwikkelen die per ondernemer de stand van zaken meet op vijf thema's: Businessmodelling, Innovatie, Digitalisering, Human Capital en Financiering. Aansluitend gaan we blended programma's aanbieden om aangetroffen skillsgaps te dichten."

Lukken: "Dat doen we uiteraard in nauwe samenspraak met Friese ondernemers uit het technische mkb. Dat mkb kent, door de versnippering, een laag organiserend vermogen. Wij gaan echter een brede coalitie smeden, met als doel de kennis bij elkaar te brengen die nu nog bij ieder apart zit. We selecteren twee keer 50 mkb-ondernemers met wie we allereerst alle benodigde ondernemers-skills van de toekomst gaan definiëren. Deze koppelen we vervolgens aan de vijf gekozen thema's. Daar voegen we internationale data aan toe en op basis van al die data maken we een scan, en uiteindelijk een skills-paspoort per ondernemer."

Via de scan wordt dan per ondernemer duidelijk waar nog ontwikkelruimte zit. En dan is het tijd voor de volgende stap.

Segers: "Aansluitend ontwikkelen we op alle thema's aanvullende programma's, waarbij we de kennis van kennisinstellingen, lectoraten/practoraten, Technische Branches/O&O-fondsen, de koepels en externe expertise gebruiken, maar vooral natuurlijk de kennis en ervaringen van de deelnemende ondernemers zelf. Zo maken we volop gebruik van de kracht van de coalitie. Het mooie van deze aanpak is dat we deze programma's volledig opbouwen vanuit de vraagarticulatie. Dicht op de huid van de ondernemers dus. Dat betekent dat we nu nog niet exact kunnen aangeven hoe die programma's eruit gaan zien. Dat hangt immers van de vraag af."

Van deelnemende mkb'ers wordt wel iets verwacht. Zo worden zij om te beginnen geacht om individueel de scan in te vullen. Vervolgens is het de bedoeling om samen ook verder te komen.

'Wij gaan de kennis bij elkaar brengen die nu nog bij ieder apart zit.'

Segers: "Het zal nog best een uitdaging worden om de coalitie levendig te houden. Veel mkb'ers gunnen zichzelf de tijd en ruimte niet om tot verbeteringen te komen, omdat de waan van de dag leidend is. De scans zullen zij best wel invullen, daar ben ik niet bang voor. Maar hoe krijgen we daarna dat vliegwiel goed op gang? Dat vind ik best spannend."

Lukken: "Ik zie dit bewust ook als een experiment. Maar juist omdat we zo nauw aansluiten op de behoeften van de ondernemers en op de urgentie in onze regio, ben ik positief gestemd."

De ambitie is dat op 1 januari 2023 100 Friese technische mkb-ondernemers op basis van hun persoonlijke skills-paspoorten via de ontwikkelde booster een verbetertraject hebben doorlopen.

Segers: "Natuurlijk is het belangrijk, om ambities in een getal uit te drukken. Maar ik hoop dat de effecten van de 'MKB-Skillsbooster' tegen die tijd vooral ook breed zichtbaar, voelbaar en merkbaar zijn. Dat de innovatiekracht van de provincie zichtbaar vergroot is, dat voelbaar is dat de onderlinge connecties beter zijn geworden en dat het ondernemerschap in de provincie merkbaar is gegroeid."

Lukken: "Wat mij betreft is deze exercitie geslaagd als het Friese techniek ecosysteem dankzij deze MKB-deal beter gaat functioneren. En dat ondernemers daarvan merkbaar gaan profiteren. Met als resultaat dat we de boel hier nog wat meer gaan laten swingen."

Over de deal

'Friesland technisch laten floreren'

"We hebben er ontzettend veel zin in om bij te dragen aan een krachtig technisch Friesland. Het streven is om een skills-boost te geven aan de technische ondernemers. Daar zijn wij als hogeschool de ideale samenwerkingspartner voor, want we bieden veel mogelijkheden om werk en studie te combineren. Die skills-boost gaat bij ons verder dan theorie leren uit vakliteratuur. Het gaat ook om skills als creatief denken en problemen oplossen. Veel technici hebben dit soort skills al van nature in zich of gaandeweg tijdens hun loopbaan ontwikkeld. Aan ons de taak om ze te helpen deze vaardigheden in te zetten om Friesland op technisch gebied te laten floreren. En wat we vooral niet moeten vergeten: dit werkt twee kanten op. Onze docenten, onderzoekers én studenten leren gigantisch veel door intensief samen te werken met dynamische ondernemingen uit de regio. Een echte win-winsituatie!"
Erica Schaper, voorzitter college van bestuur NHL Stenden

'Sterkere toekomst voor een kansrijke sector'

"Wij zijn betrokken bij de 'MKB-Skillsbooster' omdat het uitstekend past binnen de thema's die spelen bij onze leden en bij nog niet aangesloten ondernemers in Friesland. Ten eerste natuurlijk 'Arbeidsmarkt en Onderwijs'; initiatieven die ondernemers en hun medewerkers versterken om in de toekomst nog beter te kunnen presteren onderschrijven wij van harte. Zeker binnen de techniek én zeker binnen het mkb. Wij leggen verbinding, zorgen voor versterking en creëren win-win situaties met andere verbanden, zoals de Scholingsalliantie Noord. Mooi is ook dat de deal focus heeft op digitalisering en de versterking van ondernemerschap. De 'MKB-Skillsbooster' is erop gericht ondernemersplannen nog beter te maken en kent bovendien een brede toepassing van innovatie en kennis in het mkb. Dat spreekt ons altijd aan. Wij zullen dit delen in Friesland met onze leden, lokale partners, sociale partners en andere betrokkenen. Tenslotte de naam, 'MKB-Skillsbooster': geweldig! Dat is op een moderne manier werken aan een nog sterkere toekomst van deze kansrijke sector."
Jurgen Elshof, vertegenwoordiger van VNO-NCW MKB Noord

'Benutten, investeren én bouwen'

"Techniek zit onherroepelijk en onlosmakelijk verweven in ons werk en in het dagelijks leven. De ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Zo vragen de vernieuwingen in Smart Industry of industrie 4.0 om nieuwe kennis en vaardigheden. Om de vernieuwingen bij te houden, moeten we al het aanwezige talent en ondernemerschap in Friesland beter benutten en hier continu in investeren. We werken hieraan door het bouwen van een ecosysteem techniek, waarin samenwerkende bedrijven, kennisinstellingen en overheden een positieve, onderlinge dynamiek creëren. De 'MKB-Skillsbooster' jaagt dit alles verder aan."
Alex van Dalen, algemeen directeur Beenen Industriële Automatisering

Dit is de MKB-deal

Met de 'MKB-Skillsbooster' ontwikkelen de dealpartners een innovatieve competentietool voor Friese ondernemers in het technische mkb. Een digitale scan meet per ondernemer de stand van zaken omtrent kennis en vaardigheden op vijf thema's: Businessmodelling, Innovatie, Digitalisering, Human Capital en Financiering. Dit leidt tot een skills-paspoort. Daaropvolgend biedt de booster programma's aan om 'skillsgaps' bij deelnemende ondernemers aan te vullen en weg te nemen. Zo worden de Friese mkb-ondernemers uitgerust om antwoorden te vinden op de vraagstukken van de toekomst.

De 'MKB-Skillsbooster' gaat van start met vijftig ondernemers. Zij identificeren de benodigde skills en koppelen deze aan de vijf thema's. Dat doen zij met het MKB-Actieplan van ministerie EZK als inhoudelijke onderlegger. Deze inventarisatie wordt vergeleken en aangevuld met (inter)nationale beschikbare data op dit gebied. Op basis van deze data wordt een scan ontwikkeld die de skills inzichtelijk maakt. De ambitie is dat op 1 januari 2023 100 Friese technische mkb-ondernemers op basis van hun persoonlijke skills-paspoorten via de ontwikkelde booster een verbetertraject hebben doorlopen.

De 'MKB-Skillsbooster' kan bij succes blijvend worden gebruikt en opgeschaald, zodat nog veel meer mkb- ondernemers kunnen deelnemen en zich blijvend kunnen ontwikkelen. Daarnaast is het concept naar verwachting zeer goed bruikbaar in andere sectoren en regio's.